Recensie Een Lolita – NTGent

‘Een Lolita’, noemde regisseur Julie Van den Berghe haar voorstelling bescheiden. En niet ‘Lolita’. De bewerking die zij dramaturg Bernard Dewulf vroeg voor haar te maken van het boek van Nabokov is immers de laatste in een lange rij van boeken, popliedjes, films en theatervoorstellingen die schatplichtig zijn aan het liefdesverhaal van de jonge Dolores en de oudere Humbert Humbert.

In die bewerking is Dolores (Els Dottermans) inmiddels een jaar of veertig. Ze is moeder en maakt geurzakjes met lavendel. Waar zij een nieuw leven is begonnen, is Humbert (Frank Focketyn) blijven hangen in zijn onblusbare verlangen naar haar. In een donkere ruimte met kinderlijk gekleurde tafeltjes die nog het meeste aan een verlopen café doet denken, halen de twee herinneringen aan elkaar op, al wordt nooit helemaal duidelijk of ze dat nu samen doen of onafhankelijk van elkaar. Die ambiguïteit is mooi, omdat het het ongrijpbare en tragische verlangen versterkt dat tussen hen in blijft hangen.

Tragisch, omdat het verleden waarop ze beiden terugkijken niet alleen onbereikbaar is, maar ook voor beiden anders. Dolores kijkt – krampachtig sensueel in het cafemeubilair hangend – vooral terug naar de momenten waarop er nog naar haar verlangd werd, de tijden waarin haar kont en haar borsten nog niet hingen. Met dat romantische gezever van haar geliefde had ze niet zoveel. Hij was immers vooral speelgoed bij het ontdekken van haar vrouw-zijn. Haar geliefde daarentegen is in de loop der tijd steeds verliefder geworden op de herinnering aan dat meisje dat nog geen vrouw was.

Focketeyn speelt Humbert met een droevig stemmende lege blik. Alsof er iets uit zijn ziel verdwenen is. De krampachtige sensuele houdingen van Dottermans’ Dolores en de manier waarop ze over haar dochter en lavendelzakjes vertelt, contrasteren met de manier waarop ze nog steeds geraffineerd kan schakelen tussen een hoog meisjesstemmetje en de stem van een volwassen vrouw. En allebei laten ze het verlangen over het toneel stromen. Een verlangen naar elkaar, maar vooral naar vroeger.

Door Van den Berghes simpele enscenering en het knappe spel van Dottermans en Focketeyn weet de NTGent Nabokovs verhaal zo een nieuwe, universele lading te geven die gaat over een verlangen naar een geïdealiseerd, maar beter verleden dat iedereen zal herkennen. Daarmee is ‘Een Lolita’ ook vooral ‘Een ieders Lolita’.

Nog te zien in diverse theaters in Nederland.