“De recensenten zullen ‘Cloaca’ wel weer met de vorige versie vergelijken, maar ik vind het een prima voorstelling”, mopperde iemand op twitter daags na de première van de heropvoering van Maria Goos’ legendarische stuk. Nu heeft deze recensent die oerversie destijds niet gezien, maar toch doet die eerdere versie er wel degelijk toe. ‘Cloaca’ was toen een enorme hit en er werd een film van gemaakt met dezelfde topacteurs, waaronder Gijs Scholten van Aschat en Pierre Bokma. Niet alleen recensenten, maar iedereen die de voorstelling of film toen zag, zal daardoor vergelijken. Overigens krijgt nieuw Nederlands theaterrepertoire zelden een tweede leven, dus is een heropvoering vooral toe te juichen. Die repertoirevorming is voor recensenten trouwens nog een reden om te vergelijken. Ook een ‘Hamlet’ wordt door recensenten vergeleken met alle vorige ‘Hamlets’ die ze hebben gezien. Dat is een deel van het werk.
Maar goed, de voorstelling dus. ‘Cloaca’ toont een viertal bevriende oud-dispuutsgenoten in de veertig. De een is ambtenaar, de ander advocaat. Een derde is gevierd theaterregisseur en de laatste wordt genoemd als mogelijk minister. Omstandigheden brengen hen samen in de huiskamer van ambtenaar Pieter en daar blijkt dat ze zich alle vier op verschillende manieren in nesten hebben gewerkt. Maar omdat eigenbelang inmiddels belangrijker lijkt geworden dan vriendschap zijn ze niet in staat elkaar te helpen en valt de oude vriendschap met een pijnlijk hoge snelheid uit elkaar.
Sieger Sloot, Tygo Gernandt, Guy Clemens en Thijs Römer spelen hun rollen vooral op de lach. Dat werkt, want Goos’ tekst is enorm geestig. Maar wat de tekst vooral goed maakt, zijn de treurigmakende leegheid en het onuitgesproken drama die onder die geestige gesprekjes liggen. De vier zijn stuk voor stuk geen slechte acteurs, maar de vele lagen die onder de tekst liggen en het schrijnen van de uiteenrafelende vriendschapsband, weten ze niet over het voetlicht te krijgen. Een uitzondering is Römer als arrogante en onberekenbare regisseur Maarten. Sieger Sloot is als beoogd minister minder overtuigend. Hij is ook simpelweg te jong om een machtsbeluste veertigjarige met een huisvol kinderen te spelen die dingen roept als: “Waarom wordt alles alleen maar minder?”
Door de afwezigheid van die donkere onderstromen in de tekst, kijken we vooral naar vier continu babbelende mannen met midlifeprobleemjes, waardoor het dramatische slot behoorlijk uit de lucht komt vallen. En dan word ik stiekem toch heel benieuwd naar die oerversie die ik nooit heb gezien.
Tournee tot en met 10 februari 2013.
Leave a Reply