Recensie Dieven – Rotheater

Ze klungelen zich door het leven, de personages van de gelauwerde Duitse toneelschrijfster Dea Loher. Ze zijn op zoek naar een beetje geluk of een beetje liefde, maar hun zoektochten stranden meestal op de banaliteit van het dagelijks leven. Regisseuse Alize Zandwijk van het Rotheater deelt Lohers liefde voor de ploeterende kleine mens. Eerder regisseerde ze al Lohers teksten ‘Onschuld’ en ‘Het laatste vuur’ en nu regisseert ze haar meest recente tekst ‘Dieven’.
‘Dieven’ geeft een inkijkje in het leven van een twaalftal personages die allemaal verlangen naar een ander leven. Linda heeft een wolf gezien en droomt dat dat zal leiden tot de oprichting van een natuurpark dat zij mag beheren. Linda’s vader hoopt dat hij de hel van het bejaardentehuis mag verlaten en Monika hoopt dat haar baas haar naar het buitenland zal promoveren. Grote verlangens zijn het niet, maar genoeg om de levens van de personages zodanig te beheersen dat ze ten koste gaan van hun dagelijkse, kleine geluk en hun relaties met anderen.
In de regie van Zandwijk ploeteren Lohers personages zich moeizaam door het mooie decor van tientallen kartonnen dozen van verschillende formaten die op de gebouwen van een stad lijken. Maar die ook de beweging van de personages bepalen, omdat ze van doos in doos moeten stappen.
De personages spreken meestal rechtstreeks tot het publiek en praten over zichzelf in de derde persoon, alsof ze afstand van hun eigen gedachten proberen te nemen. Het tekent de teksten van Loher. Die zijn wonderschoon, maar niet gemakkelijk. Ze komen in lange stromen en zijn abstract en afstandelijk. Door de knappe tekstbehandeling van de acteurs en door de simpele en heldere regie van Zandwijk blijft ‘Dieven’ echter fascinerend om naar te kijken en te luisteren.
Toch kruipt ‘Dieven’ niet onder de huid zoals ‘Onschuld’ en ‘Het laatste vuur’ dat eerder wel deden. Daar koos Zandwijk voor een bijna clowneske en vervreemdende speelsijl die recht inging tegen Lohers abstracte teksten. Die speelstijl laat ze nu vrijwel achterwege, waardoor de voorstelling afstandelijk blijft. In ‘Dieven’ zijn de personages niet van vlees en bloed, maar bestaan ze vooral uit taal. Het is daardoor lastig om je in ze in te leven. Dat maakt hun klungelende zoektocht naar hun dromen niet minder interessant, maar wel minder tragisch en invoelbaar.

‘Dieven’ door het Rotheater, regie: Alize Zandwijk, tekst: Dea Loher. Gezien: 11 februari 2011, Rotterdamse Schouwburg. Op tournee tot en met 17 maart.