Langzaam glijdt de camera over een landschap van stevige borstkassen en getrainde armen en benen. Een kleine ode aan de schoonheid van het menselijk lichaam zoals de omstreden filmmaakster Leni Riefenstahl dat graag zag: als uit marmer gebeiteld. Mooier en beter dan de werkelijkheid ook. Want, zegt Leni in de voorstelling Amazones van het Rotheater, ‘Ik wil de werkelijkheid op een hoger plan tillen. De werkelijkheid is wat wij mensen willen dat hij is. Dat is kunst.’
In Amazones toont regisseur Gerardjan Rijnders een oude Leni aan het werk in de montagekamer waar ze bezig lijkt met haar droomproject: de verfilming van de tragedie Penthesilea van Heinrich von Kleist over een amazone die tegen alle regels in verliefd wordt op de Griekse held Achilles. Die verfilming vindt live plaats op het toneel. Een complete filmcrew maakt shots zoals Riefenstahl die gemaakt zou hebben. Fania Sorel is als Penthesilea een prachtige ster uit de jaren dertig met grote, dramatische ogen en een bleke teint. Maar wordt de film wel echt gemaakt? Of speelt Penthesilea zich alleen af in het hoofd van Leni?
De voorstelling speelt een intrigerend spel met de verhouding tussen kunst en werkelijkheid, leugen en waarheid, droom en realiteit. Riefenstahl, verguisd omdat ze haar talent als filmaakster inzette om Nationaalsocialistische propaganda te maken, wordt door Sylvia Poorta gespeeld als een vrouw die zichzelf heeft verstrikt in haar eigen leugens of beter: haar eigen werkelijkheid. Het ene moment beweert ze Hitler te bewonderen om de manier waarop hij eveneens de werkelijkheid naar zijn hand zette. Dan weer zegt ze alleen maar uit te zijn geweest op zijn geld om films te kunnen maken. Net Penthesilea, de amazone die gevangen wordt door Achilles, blijft ze tegen de feiten in beweren dat zij de ander in haar macht had.
Van een veelheid van betekenislagen weeft Gerardjan Rijnders heel knap een lichtvoetige en heldere voorstelling die belangrijke vragen oproept over kunst, politiek en de waarheid. Tegelijkertijd blijft ook het drama van Riefenstahl’s gelogen leven overeind. ‘Mijn film gaat over mensen die groter durven zijn dan ze zijn en daardoor tragisch ten val komen’, zegt ze in de voorstelling. Daarmee gaat Penthesilea dus vooral over haarzelf.
Amazones door het Rotheater. Regie: Gerardjan Rijnders. Touree tot en met 4 december 2010. www.rotheater.nl
Leave a Reply