Hoe maak je een voorstelling over een verdwijning waar iedereen wel een mening over heeft? Marien Jongewaard (Nieuw West) maakt met acteurs Sanne Vogel (uit Floor Faber) en Wouter Zweers een voorstelling over de verdwijning Natalee Holloway. Robbert van Heuven nam een kijkje.
Het is bijna ballet hoe Marien Jongewaard regisseert. Hij zwiert met acteur Wouter Zweers mee over de speelvloer, speelt met hem mee, dirigeert met zijn expressieve handen, reageert met zijn hele lichaam op de teksten van zijn spelers als was het goed uitgevoerde jazz. ‘Ik vind het grappig als hij dat doet’, merkt actrice Sanne Vogel even later tijdens de lunch op. Jongewaard: ‘Ik moet voelen wat er in zo’n tekst zit. Op een andere manier kom ik er niet achter.’
Met de twee jongere acteurs Vogel (25) en Zweers (25) is oudgediende Jongewaard (58) in een kleine repetitieruimte aan het werk aan de nieuwe voorstelling van zijn groep Nieuw West: Met Joran aan zee. Schrijver Rob de Graaf, ook sinds jaar en dag bij Nieuw West betrokken, schreef de tekst voor de lunchvoorstelling. Het is nog maar de derde repetitiedag, dus er valt nog heel wat uit te zoeken op de met witte zeilen bedekte vloer van het repetitielokaal. Wat regisseur en acteurs wel zeker weten, is dat ze geen documentaire willen maken over de zaak Joran van der Sloot (zie kader), waarop de voorstelling is gebaseerd. ‘We gaan Joran en Natalee niet imiteren.’, zegt Vogel. ‘Het is wel een verhaal dat echt is gebeurd, maar Rob heeft er ook dingen bij verzonnen.’ Jongewaard: ‘Het is een sprookje met Joran als Wolf en Natalee als Roodkapje. Het is toch een mooi onderwerp: een eiland, liefde, een nacht waarin iets cruciaals gebeurt. Het is bijna een tragedie.’
Aan de met scripts en koekjes bedekte tafel leest Zweers als Joran een van zijn monologen. Het is interessant hoe Rob de Graaf in zijn tekst Joran probeert te beschrijven als een jongen die slimmer is dan de rest en daardoor een minachtende houding aanneemt ten op zichte van de rest van de wereld. In de monoloog die Zweers leest, ontdekt de jonge Joran de filosoof Nietzsche, in wiens gedachtegangen hij zich herkent: er is een de wereld een strikte hiërarchie waarin het recht van de sterkste geldt. Joran wordt neergezet als een beredenerend roofdier. ‘Maar er moet ook verbeelding en tederheid in de tekst,’ geeft Jongewaard als aanwijzing aan Zweers. ‘En euforie.’
Hoe speel je iemand die door het volledige Nederlandse publiek als moordenaar veroordeeld is? Waarvan de heimelijk gefilmde harde uitspraken in de auto bij zogenaamde vriend Patrick door half Nederland gezien zijn? Sanne Vogel: ‘Als je een slecht personages speelt, moet je jezelf niet slecht vinden. Je moet hem immers wel kunnen spelen. Of een personage voor een acteur sympathiek is, is wat anders dan of hij voor het publiek sympathiek is. Zweers: ‘Ik ben wel geïnspireerd door Joran. Ik denk dat hij wel sympathiek kan zijn. Maar hij heeft natuurlijk alles tegen zich.’
Nieuw West zoekt graag de onderkant van de samenleving op. Recent werd de voorstelling Stalker nog door Jongewaard gespeeld in het kader van het Theaterfestival. Andere voorstellingen gingen over junks en zwervers (Jezus/Liefhebber) of over skinheads (A Hard Day’s Night). Waar komt die fascinatie voor die onderkant vandaan? Jongewaard, eerst: ‘Weet ik veel waar die inspiratie vandaan komt…’ Dan: ‘Misschien omdat die wereld eerlijker is. Zonder maskerades. Dat ontbreken van decorum of schaamte kan me erg ontroeren.’ Ook Sanne Vogel, die ook voor haar eigen gezelschap De Vogelfabriek al jaren schrijft, speelt en regisseert, heeft een voorliefde voor rare, schaamteloze mensen: ‘Gewone mensen zijn saai. Mensen die afwijken zijn leuk om te spelen en leuk om over te schrijven. Omdat ze moeilijker te begrijpen zijn. Als een voorstelling voorbij is, begrijp je ze hopelijk iets beter.’ Dat Vogel en Jongewaard nu samen aan een voorstelling werken, is gezien hun overeenkomende interesses dan ook niet helemaal toevallig. Jongewaard: ‘Er werd ook steeds tegen me gezegd: moet je niet eens iets met Sanne Vogel gaan maken?’
Maakt in de samenwerking het generatieverschil en het verschil in ervaring nog uit? Vogel: ‘Ik ben niet bezig met de verschillen, maar met iets moois maken.’ Jongewaard: ‘Sanne en Wouter zijn gewoon mensen uit het vak met eenzelfde attitude als ik. Ik heb dan ook niet het gevoel dat ik van een andere generatie ben. En daar wil ik ook helemaal niet over nadenken, dat zit je alleen maar in de weg. Ik wil gewoon lekker doen. Lekker theater maken.’
Leave a Reply