Het verbaast eigenlijk dat Susanne Kennedy ‘Medea’ niet eerder onder handen nam. In haar eigenzinnige regiestijl liet ze de afgelopen jaren meerdere malen knap zien hoe vrouwbeelden (mannelijke) sociale constructies zijn. Geen universele waarheden.
Als Euripides’ tragedie ‘Medea’ ergens over gaat dan is het over een vrouw die weigert zich neer te leggen bij de ondergeschikte rol die haar is toebedeeld. Als haar man haar verlaat, doodt ze als ultieme wraak hun kinderen.
In een oude fabriekshal in Duisburg creëerde Kennedy in opdracht van de Duitse festival Ruhrtriennale – waar de Nederlandse Johan Simons de scepter zwaait – de bijzondere theatrale installatie ‘MEDEA.MATRIX’. Daarin onderzoekt ze de uiterste consequenties van de weigering van Medea om de haar opgelegde rol te spelen. Daarbij zet ze het theater als kunstvorm uitermate radicaal en eigenzinnig in. Kennedy’s Medea-bewerking is geen voorstelling in de traditionele zin, maar een theatraal essay, waarbij tekstfragmenten, spel, video en geluid een gelaagde collage vormen.
Voor een groot aantal schermen staat een vrouw in ondergoed. Ze kijkt naar het publiek, ze spreekt, maar toneelspelen doet ze niet. Via tekstfragmenten en videobeelden worden mogelijke vrouwbeelden aangedragen, maar dat blijven projecties die ze weigert over te nemen. De manshoge witte pop naast haar verandert via videoprojectie wel steeds gestalte, zoals die van een vruchtbaarheidsbeeldje of een Griekse godin. Onder die mogelijke rollen – gat dat gevuld moet worden, veroorzaakster van de erfzonde, oermoeder – ligt echter een onveranderlijke constante: het vrouwelijke lichaam dat het vermogen heeft te baren. Door de toeschouwer via tekst en beeld te bombarderen met al die verschillende mogelijkheden en met verwijzingen naar zwangerschappen en gynaecologische aandoeningen maakt Kennedy duidelijk dat dat uiteindelijk is wat er van de vrouw overblijft als ze van haar identiteit wordt beroofd, of haar opgedrongen identiteit aflegt: haar baarmoeder. Door ook die, via de moord op haar kinderen, te vernietigen, vernietigt ze uiteindelijk de basis van alles van wat de man als sinds het begin der tijden vindt dat zij moet zijn. Alleen zo kan zij beginnen haar eigen ik op te bouwen.
Het is complexe theaterkost die Kennedy de toeschouwer voorschotelt die enige filosofische voorkennis vereist en daarmee niet voor iedereen geschikt is. Maar ze doet dat wel in een overdonderende visuele vorm die vooral ook een onderzoek is naar een nieuwe theatertaal die filosofisch essay, toneelrepertoire en beeldende kunst op spannende wijze combineert. En die bovendien een boeiende nieuwe stap is in haar uitdijende theatrale onderzoek naar vrouwelijke representatie.
Leave a Reply