Onverwacht staat Katherine in Cal’s luxe New Yorkse-appartement. Ze wil hem André’s dagboek terug te geven. De norse, conservatieve dame is de moeder van Cal’s vroegere geliefde die begin jaren negentig overleed tijdens de AIDS-epidemie onder homoseksuelen. Cal is inmiddels getrouwd met een nieuwe man en heeft een kind. Al snel blijkt dat het Katherine niet alleen om dat dagboek ging. Een mengeling van eenzaamheid en onverwerkt verdriet dreef haar naar New York.
Anne Wil Blankers en Paul de Leeuw spelen Katherine en Cal in de Nederlandse bewerking van de Broadwayhit ‘Moeders en zonen’ van de Amerikaanse schrijver Terence McNally. Maar de twee acteurs krijgen de voorstelling in die eerste stroef gespeelde scène maar moeilijk op gang getrokken.
De tekst van McNally is typisch Amerikaans: uitleggerig en daardoor traag, met een hang naar het sentimentele. Maar tegelijkertijd is hij wel slim doorkneed met onuitgesproken emoties en onderhuidse venijnigheden. Dat laatste vraagt om een strakke spelregie die Job Gosschalk – van huis uit casting director en geen regisseur – niet kan leveren. Zeker de complexe rol van Cal vraagt bovendien om acteurscapaciteiten waar Paul de Leeuw – hoeveel zijn aangename podiumaanwezigheid en zijn humor ook toevoegen – niet over beschikt.
Met de binnenkomst van Freek Bartels als Cal’s nieuwe liefde Will waait er op slag een frisse wind door de voorstelling. Zonder veel omhaal trekt hij de voorstelling op stoom en zet hij in het voorbijgaan een mooi en gelaagd personage neer. Het ene moment deelt Will venijnige steken uit aan zijn lief of aan die homohatende oude vrouw op zijn bank, het andere legt hij in een mooie monoloog uit dat hij als jongere nooit echt zal begrijpen welk lijden de door AIDS uitgedunde generatie van Cal heeft meegemaakt.
Precies daar zit – naast de bijdrage van Bartels – de grootste waarde van ‘Moeders en zonen’. Het stuk schrijft een bijzondere en mooie geschiedenis van de homo-emancipatie door twee homoseksuelen van verschillende leeftijden als hoofdpersonen te kiezen. Voor Will is het leed van de jaren ’80 onbegrijpelijk. Voor zijn generatie is het normaal om getrouwd te zijn en een kind te hebben. Dat is het voor de oudere Cal allemaal niet. Evenmin als voor de conservatieve Katherine die die emancipatie met lede ogen aanziet. Het is waardevol om dit alles in theatervorm terug te zien, net als om te beseffen dat de emancipatie nog niet voltooid is. Dat verhaal had een scherpere uitwerking verdiend.
foto: Leo van Velzen
Leave a Reply