Recensie A Raisin in the Sun – Well Made Productions

In 1959 debuteerde Lorraine Hansberry als eerste zwarte vrouw op Broadway met het stuk ‘A Raisin in the Sun’ met daarin een zwarte familie in de hoofdrol. In Nederland wordt er – meer dan een halve eeuw na Hansberry – nog maar weinig repertoire geschreven vanuit een zwart perspectief voor zwarte acteurs. Er wordt beweerd dat het Nederlandse gesubsidieerde theater zo schrikbarend wit is, omdat er zo weinig goede zwarte acteurs zijn. Die zijn er zat. Dat ze niet gecast worden in Ibsens, Tsjechovs, Shakespeares en boekbewerkingen van witte literatuur en dat zwart repertoire ontbreekt, is een groter probleem. Het jonge Well Made Productions doet een prijzenswaardige en meer dan geslaagde poging daar verandering in te brengen door ‘A Raisin in the Sun’ voor het eerst op de Nederlandse planken te brengen.

In dat stuk schetst Hansberry een mooi geschreven portret van de familie Younger, waarin elk lid zich op een andere manier wegdroomt uit de zwarte sloppenwijk van Chicago. Walter wil veel geld verdienen met een slijterij. Zijn zus Benni studeert voor arts en zoekt als activiste naar haar Afrikaanse wortels. Moeder Lena droomt van een eigen huis in een goede wijk voor haar kleinzoon. Als Lena geld krijgt via de levensverzekering van haar man ziet iedereen plots zijn dromen verwezenlijkt. Tot die stuk dreigen te lopen op een domme investering van Walter en een vereniging van eigenaren die geen zwarte familie in zijn wijk wil hebben.

Lansbury toont zo dat emancipatie een ingewikkeld proces is waar ieder personage zo zijn eigen visie op heeft. Benni zoekt die in haar zelfstandigheid, activisme en Afrikaanse wortels, Walter in geld en moeder – nog gevlucht voor de lynchpartijen in het Zuiden – in het behouden van haar trots.

Een goed spelende cast maakt van al die dromende gezinsleden mooie menselijke personages met warm kloppende harten. Maar het zijn vooral de sterke vrouwen – die in dit gezin uiteindelijk de boel draaiende houden – die de show stelen: Jetty Mathurin als moeder, Samora Bergtop als Walters vrouw Ruth en Joy Wielkens als bijdehandje Benni.

Dankzij dat mooie spel, maar ook omdat de voorstelling nergens nadrukkelijk in een bepaalde tijd of plaats wordt geplaatst, wordt duidelijk hoe actueel de emancipatie-thematiek van ‘A Raisin in the Sun’ nog steeds is. En hoe belangrijk het is dat ook een niet-wit perspectief op die thematiek artistiek de ruimte krijgt. De voorstelling verdient, kortom, een groot en een zo divers mogelijk publiek.

foto: Jean van Lingen