Halverwege de voorstelling is het geschminkte snorretje van Rosalinde deels verdwenen. Niet dat daarvoor iemand wel geloofde dat zij een man aan het spelen was. Behalve de goeiige Orlando dan, de geliefde voor wie Rosalinde zich verborgen houdt door zich te vermommen. Verder speelt iedereen met haar maskerade mee, omdat niemand zich meer verbaast over een beetje onoprechtheid hier of daar.
Zoals vaker in zijn komedies speelt de verhouding tussen spel en oprechtheid in Shakespeares ‘As you like it’ een belangrijke rol. In het stuk komt een aantal stadse personages door verbanning en ander ongeluk in een bos terecht en krijgt daar te maken met misverstanden en liefdesverwikkelingen.
In de wereld waarin regisseur Theu Boermans van het Nationale Toneel het stuk laat afspelen doet niemand enige moeite om zijn onoprechtheid te verhullen. De personages weten dat hun Duitse of Twentse accentjes afschuwelijk slecht zijn. De zijkanten van de decor zijn duidelijk van dun triplex en de computeranimaties die laten zien waar de scenes zich afspelen zijn opzichtig kunstmatig.
Bij Shakespeare biedt het bos nog een pastoraal tegenwicht ten opzichte van de grove stadse wereld. Bij Boermans is het bos een ijzige sneeuwvlakte die net zo kunstmatig is als de stad. De natuur wordt door Staatsbosbeheer te koop aangeboden en de idyllische schaapskooi biedt ruimte aan een enorme wietplantage. Zelfs geluksgevoel is niet echt, maar komt uit een joint.
De onoprechtheid, de ingewikkelde verkleedpartijtjes en liefdesspelletjes, ze komen allemaal voort uit een wantrouwen ten opzichte van de ander. Dat dat weer tot nieuw wantrouwen leidt, of tot tragische slachtoffers, zoals het tot op haar oren op de verklede Rosalinde verliefde boerenmeisje Cindy: niemand die er een traan om laat.
Echt tragisch wordt ‘As you like it’ trouwens nooit. Het lukt het regisseur Boermans niet om de scherpe kantjes van de Shakespeare-komedie echt gevaarlijk scherp te slijpen. Er mist iets menselijks in de komische overgave waarmee de personages hun onoprechte façades uitspelen. Terwijl de potentiële tragiek nu juist schuilt in het feit dat ze iemand moeten spelen die ze misschien wel helemaal niet willen zijn.
De onverbloemde leugenachtigheid waarmee de personages zich tegenover elkaar opstellen, levert overigens wel een hoop komische situaties op, met dank aan een energiek spelende groep acteurs. Maar het meesterschap waarmee Boermans normaal gesproken complexe menselijke relaties weet te vatten in een loepzuivere regie, wordt net teveel ondergesneeuwd door de bewust gekozen platte vorm.
foto: Kurt Van der Elst
Leave a Reply