Spookachtig tolt de draaideur zijn rondjes. Bij elk rondje weerkaatst het gezicht van Ysengrim in het glas van de deur die zijn marmeren zwembad van een grimmig bos scheidt. Zijn beeltenis lijkt ergens tussen bos en marmer in te zweven.Het is maar een van de prachtige, vindingrijke beelden in de voorstelling ‘Van den vos’, gebaseerd op de middeleeuwse fabel over de vos Reynaert. Om voor bos en zwembad plaats te maken, moest wel eerst de Amsterdamse Stadsschouwburg worden verbouwd. De speelvloer neemt de hele zaal in beslag, de toeschouwers zitten op de balkons.
De theatermakers van het collectief FC Bergman pakken weer eens megalomaan uit. Elk project dat de Vlamingen aanpakken neigt naar grootheidswaanzin, met gigantische decors en massa’s figuranten. Alles met het doel om de toeschouwer te overrompelen met een onophoudelijke – en soms wat ongerichte – poëtische beeldenstroom.
Het Antwerpse Toneelhuis erkende het talent van de groep en nam de jonge honden onder haar vleugels. Hoe goed die samenwerking artistiek heeft uitgepakt, is af te zien aan hun nieuwe voorstelling waaraan ook Muziektheater Transparant meewerkte. Het werk is als altijd overdonderend en megalomaan, maar meer filmisch, muzikaal en bovenal: veel preciezer dan eerdere voorstellingen.
De groep durft, ondanks de grootse opzet, alle tijd te nemen om hun prachtige, grimmige beelden hun werk te laten doen ten dienste van hun duistere sprookje. Door die verstilling muzikaal in te kleuren met de stormachtige, filmische muziek van het Kaleidoskop-ensemble krijgt de eeuwenoude fabel een spannend en vervreemdend David Lynch-jasje.
Want hoewel gebaseerd op het Reynaert-verhaal is ‘Van den vos’ vooral een film noire detective, inclusief regenjassen, grijze pakken, oude auto’s en onophoudelijk opgestoken sigaretten. Ysengrim, voornaamste slachtoffer van de sluwe vos, stuurt zijn ondergeschikten erop uit om het ondier te vinden. Bij zijn luxe zwembad moet hij toezien hoe ze in de naam van de rechtvaardigheid gruwelijk het loodje leggen. Maar terwijl hij wacht kruipen sluipenderwijs de zwarte kantjes van zijn vijand steeds meer onder zijn huid. Net als ook zijn vrouw zich aangetrokken voelt tot de donkere natuur van Reynaert.
Zo precies als de theaterbeelden van FC Berman zijn, zo precies laat Dirk Roofthooft zijn Ysengrim een fascinerende transformatie doormaken van rechtlijnige, beschaafde man die obsessief de blaadjes uit zijn marmeren zwembad staat te vissen tot een angstaanjagend, briesend dier dat jonge meisjes bepotelt. De Reynaert die hij bevecht is, kortom, ook en vooral een deel van hem zelf.
Leave a Reply