Niets is wat het lijkt in Shakespeare’s ‘Midzomernachtsdroom’. De sprookjeswereld en de echte wereld, de wereld van het theater en van de klassieke mythologie, geveinsde en echte liefde, waken en dromen: het loopt allemaal in elkaar over, beïnvloed elkaar en verwordt tot een onontkoombaar en veelgelaagd toneelstuk over liefde en illusie. De nacht voordat koning Theseus en koningin Hippolyta trouwen, belanden twee jonge stellen in een bos waar net een ruzie woedt tussen elvenkoning Oberon en zijn geliefde Titania. Door toverkracht raken de liefdesrelaties in de war en weet niemand meer op wie hij nu eigenlijk verliefd was.
Regisseur Theu Boermans maakt met ‘Midzomernachtsdroom’ zijn debuut als artistiek leider van het Haagse Nationale Toneel en had daarvoor een droomcast tot zijn beschikking met onder andere Ariane Schluter, Pierre Bokma, Anniek Pheifer en Bracha van Doesburgh. Met zo’n stuk en zulke acteurs kan het niet meer misgaan, denk je dan.
Maar als Boermans zijn voorstelling opent met een fragment uit Business News Radio waarin het huwelijk van Hippolyta en Theseus wordt afgedaan als een zakendeal en een verstandshuwelijk, is het even schrikken. Dat is wel heel gemakzuchtig Shakespeare naar het nu trekken. Als dan ook nog het acteerwerk – zeker van de jongeren – beduidend onder niveau schijnt, sluimert een teleurstelling.
Maar niets is dus wat het lijkt. Wanneer het paleis met spectaculair geraas verandert in een kaalgeslagen bos met een bodem van gruis (een schitterend ontwerp van Bernhard Hammer) blijkt dat ongelukkige begin te leiden naar een mooi, slim gelaagd en bitterzoet einde.
Hoe verder we in Shakespeares illusiespel verdwalen, hoe meer Boermans de grimmige kern van het stuk weet te raken: wat betekent de liefde nog, als het slechts een illusie is? De verwevenheid van de echte en de sprookjeswereld en de betekenis daarvan wordt tegelijkertijd helder als prettig ongrijpbaar. Zoals op het moment dat Hippolyta en amateurspeler/theatertechnicus Bok van de Trekkenwand (een oergeestige Pierre Bokma), die in de droomwereld door toverkracht een relatie zijn aangegaan, elkaar in de echte wereld lijken te herkennen. De liefdesillusie uit de sprookjeswereld lijkt zo sterker dan werkelijkheid. Nog zo’n mooie vondst: de rijst die op het huwelijksfeest omhoog geworpen wordt, verwijst slim naar het gruis in het bos. Zo krijgt de rijst dezelfde lading als illusieoproepend elfenstof. Die goed gekozen beelden stellen wezenlijke vragen over de liefde en de dromerige illusie van het huwelijk. Met simpele, maar krachtige beelden een klassieker ontleden: dat is Boermans op zijn best.
‘Midzomernachtsdroom’ door het Nationale Toneel. Regie: Theu Boermans. Gezien 11 november 2011, Koninklijke Schouwburg, Den Haag. Tournee tot en met 1 februari 2012.
Leave a Reply