Op zoek naar ervaringen

Er ligt een molen met drie wieken. En tussen die wieken bevinden zich danseressen die gedwongen worden om mee te gaan met de beweging van de molen om niet geveld te worden door een bewegende wiek. Dat is in het kort het concept van de nieuwe voorstelling WIEK van theatermaker Boukje Schweigman en vormgever Theun Mosk, te zien op het Festival Over ’t IJ. Daarmee past deze perfect in Schweigmans manier van theater maken, want ze is gefascineerd door ruimtes, door beweging en door hoe de mens door ruimte en beweging beïnvloed wordt. In eerdere voorstellingen stonden een hoek (HOEK) en de ronddraaiende beweging van de danser (WERVEL) centraal.
‘Ik ben geïntrigeerd door die ronddraaiende, voortgaande beweging’, vertelt Schweigman. ‘Zoals je die ziet als je naar een molen kijkt, of naar de lichten van een vuurtoren. En dat die beweging sneller lijkt te gaan als hij dichterbij komt. In WIEK moeten de dansers zich zien te verhouden tot die steeds sneller gaande beweging.’
Voor Schweigman zit achter die abstracte vorm een helder idee, dat terugkeert in al haar voorstellingen: dat in deze wereld waarin alles gecontroleerd wordt en waarin mensen bedolven worden onder enorme hoeveelheden informatie ook dingen zijn die je beter kunt begrijpen door ze te ervaren dan door er over te lezen of over te horen. ‘Ik kan je wel van alles vertellen en dan zeg jij: ja, precies. Maar door je iets te laten ervaren, kan ik je soms beter duidelijk maken wat ik bedoel. Iedereen kent het gevoel dat de dansers en de wieken oproepen. Dat het maar doorgaat, dat je niet kunt stoppen en dat je geen rust krijgt. Het voordeel van de abstracte vorm is dat iedereen aan die ervaring zijn eigen interpretatie kan geven. Voor de een staat de wiek voor zijn werk, voor de ander voor zijn relatie.’
Het is daarom ook dat Schweigman in haar voorstellingen weinig tekst gebruikt en het publiek eerder dan een verhaal een ervaring wil meegeven. ‘Volgens mij zijn mensen in deze tijd juist op zoek naar ervaringen. Informatie en verhalen zijn immers altijd en overal bereikbaar. Dat je als publiek gezamenlijk in een bepaalde ruimte een bepaalde ervaring ondergaat is juist het unieke van theater.’

Robbert van Heuven, 2009