Chili houdt een schuin oog op wat er aan theater wordt gemaakt in Europa. En is hard bezig om, na jaren van culturele stilstand onder dictator Pinochet, de schade in te halen. Het herinterpreteren van nieuwe Europese theaterteksten is een van de manieren om de Chileense theatermakers en bezoekers kennis te laten maken met nieuwe theatrale mogelijkheden.

9 oktober 2007

‘Kun je in Nederland je geld verdienen met alleen maar toneelspelen in het theater?’ De jonge Chileense theaterschoolstudenten weten even niet wat ze horen. De meeste Chileense theateracteurs hebben een bijbaan of spelen een rol in een soap, een genre dat erg populair is in Latijns-Amerika. De aankomende acteurs en actrices willen van alles weten over het theater in Europa van toneelschrijfster Esther Gerritsen die bij hen te gast is.
Gerritsen is in Santiago op uitnodiging van de Nederlandse ambassade om het zevende Festival voor Hedendaagse Europese Toneelschrijvers bij te wonen dat in augustus en september werd georganiseerd. Het doel van dat festival is om recente toneelteksten van Europese toneelschrijvers naar Chili te halen en deze door Chileense theaterregisseurs en met Chileense acteurs op de planken te laten zetten. Om zo de lokale theaterliefhebbers, maar vooral ook theaterstudenten, kennis te laten maken met het Europese theater. En dat de Chileense theaterschoolstudenten nieuwsgierig zijn naar het Europese theater blijkt niet alleen tijdens de les. Al ruim voor aanvangstijd van de voorstellingen slingert een lange rij jongeren zich door de theaterfoyer. Ze hebben geen kaartje, maar hopen straks alsnog in het theater te worden toegelaten. De zaal is dan ook afgeladen vol en mensen zitten op de grond of op de trappen.
Gerritsen haar tekst De dag en de nacht en de dag na de dood wordt geregisseerd door de jonge Chileense Sandra Arriaga Núñez. De licht-absurde tekst over drie mannen, waarvan er een superheld is en die het verlies van hun vrouw, moeder en zus proberen te verwerken, wordt door de acteurs met woeste gebaren en grote emoties gespeeld, tot op het melodramatische af. Hoewel Gerritsen zelf na afloop tevreden is, geldt dat niet voor de festivalorganisatie. Die vindt Nuñez regie verschrikkelijk en haast zich de aanwezige journalisten te melden dat de kwaliteit daarvan niet representatief is voor het Chileense theater.
Toch verschilt de voorstelling van de Nederlandse tekst qua speelstijl nauwelijks van enkele andere voorstellingen die op het festival te zien zijn. Ook daarin liggen alle emoties er wel heel dik bovenop. De aanwezige theaterjournalisten beginnen zich af te vragen of dit dan toch misschien de traditionele Chileense speelstijl is. Soapgek als het land is, zou dat niet verwonderlijk zijn.
Maar dan is er Luis Eureta’s regie van Palabras y cuerpos (Woorden en Lichamen) van de Duitse toneelschrijver Martin Heckmanns. Daarin zijn verschillende toevallige en minder toevallige ontmoetingen tussen stadsbewoners te zien, waarmee de schrijver laat zien uit welke een complex netwerk van relaties de moderne stad bestaat. En hoe je daar in kunt verdwalen. Er wordt niet geschreeuwd, maar heel nauwkeurig gespeeld. De beelden en het decor zijn prachtig en ook als je geen Spaans spreekt is de voorstelling anderhalf uur lang interessant om naar te kijken. Ze kunnen in Chili dus best fascinerend theater maken.
Ondertussen willen de jonge theatermakers van Gerritsen nog een ding weten. Of ze nog tips heeft voor het toneelstuk dat ze voor school moeten schrijven.

www.festivaldramaturgiaeuropea.cl

Robbert van Heuven, 2007